Lucht reinigen alleen is onvoldoende in klaslokalen

3 november 2020

Op 1 oktober 2020 heeft het LCVS (Landelijk Coördinatieteam Ventilatie op Scholen) het eindrapport ‘beeld van ventilatie op scholen in het funderend onderwijs in Nederland’ gepresenteerd. In onze blogpost van 2 oktober 2020 besteden we hier al aandacht aan, meer specifiek aan de wettelijke officiële eisen en het advies om klasse A als minimum niveau voor ventilatie te ambiëren.

Als reactie op het LCVS rapport en de ontwikkelingen met betrekking tot de COVID-19 pandemie promoten diverse marktpartijen een scala van oplossingen voor de in het rapport geschetste problemen en uitdagingen. Wat opvalt is dat luchtreinigingsoplossingen als een eenvoudige en snelle oplossing worden gepromoot, deze richten zich primair op bacteriën en virussen, maar doen niets met CO₂.

Wat staat er in het LCVS rapport?

‘Daarmee is niet gevraagd of het gebouw voldoet aan de technische eisen aan het ventilatiesysteem uit het vigerende Bouwbesluit, maar wel naar de strengere eisen die gezondheidsrichtlijnen stellen. Deze worden gegeven in resultaat: de CO₂-concentratie in de lucht, dan wel luchtverversingscapaciteit: de hoeveelheid lucht die per persoon per tijdseenheid ververst wordt.

Grenswaarde voor schoolgebouwen bestaande bouw (met vergunningsverlening tot 2012) vertaalt zich, naar de richtlijn van de GGD en het advies van de Gezondheidsraad, in een grenswaarde van maximaal 1.200ppm CO₂, wat overeenkomt met een capaciteit voor luchtverversing van 6 dm³/s/persoon. 

Voor gebouwen met vergunningverlening vanaf april 2012 is het Bouwbesluit nieuwbouw 2012 van toepassing. Voor deze categorie gebouwen geeft het Bouwbesluit de grenswaarde 950ppm CO₂, wat overeenkomt met een capaciteit voor luchtverversing van 8,5 dm³/s/persoon’.

Met andere woorden: het CO₂-niveau is een belangrijke indicatie om vast te stellen of een klaslokaal aan de minimum eisen voldoet. Dit wordt ondersteund door de eis dat leslokalen in het Primair Onderwijs vanaf 1 juli 2015 voorzien dienen te zijn van een CO₂-meter.

Wat staat er in de PO-Raad/VO-raad handreiking?

Zoals beschreven in de ‘Handreiking coronavirus en het gebruik van ventilatie, verwarming en koeling op scholen voor funderend onderwijs (PO, SO, VO), tips voor gebruik hiervan in deze specifieke situatie’ versie 3.1 d.d. 31-08-2020 van de PO-raad, VO-raad en het RuimteOK kenniscentrum is het CO₂-niveau een goede graadmeter voor de ventilatie effectiviteit.

‘Idealiter blijft de CO₂-concentratie in een klaslokaal in volle bezetting en bij normaal gebruik van de ventilatievoorzieningen onder de 800ppm. Voor nieuwbouw is 950ppm de streefwaarde. 1.200ppm is de grenswaarde en indien deze grens wordt overschreden zal aanvullend gelucht moeten worden door deuren en ramen kruislings tegenover elkaar te openen (luchten/spuien).’

Het advies om ramen en deuren tegen elkaar open te zetten kan alleen als een klaslokaal leeg is (er is ook nog het risico van inregenen), het grootste deel van het jaar zal dit tot serieuze comfortklachten leiden die de leerprestaties negatief zullen beïnvloeden.

De geadviseerde actiestappen zijn:

  1. Controleer of het gebouw aan de minimale eisen van het Bouwbesluit voldoet (is eigenlijk onvoldoende).
  2. Schakel een onafhankelijke expert in om de ventilatiesituatie te beoordelen.
  3. Beoordeel met deze expert ook de recirculatiesituatie.
  4. Zorg dat alle ventilatievoorzieningen goed werken (schakel wanneer nodig een installateur in).
  5. Zorg dat de filters van het ventilatiesysteem tijdig worden vervangen.
  6. Stel het ventilatiesysteem in op de hoogste stand en - wanneer mogelijk - vraaggestuurd op basis van een CO₂-grenswaarde 400 ppm.
  7. Plaats CO₂-meters in de klaslokalen.

Schakel specialisten in

Het is begrijpelijk dat schoolbesturen, gebouwbeheerders en onderwijspersoneel in veel gevallen onvoldoende kennis hebben om een goede inventarisatie en beoordeling van het ventilatiesysteem en de luchtkwaliteit in klaslokalen te maken. Er zijn voldoende specialisten in de branche die daar bij kunnen helpen. 

Adviseurs kunnen helpen bij het inventariseren van de bestaande installaties en adviseren welke maatregelen gewenst en noodzakelijk te zijn. Installateurs weten welke installaties er in het schoolgebouw aanwezig zijn en kunnen helpen met de inventarisatie, verder kunnen deze de installaties op de gewenste waarden voor ventilatie en CO₂ instellen en het benodigde onderhoud uitvoeren.

Fabrikanten en leveranciers zijn de experts van de verschillende installatiecomponenten en kunnen helpen bij het inventariseren van de bestaande installaties, helpen bij het adviseren van benodigde (specialistische) maatregelen en helpen met het voorlichten en instrueren van onderwijspersoneel van in het klaslokaal geïnstalleerde apparatuur.

Al deze partijen zijn schoolbesturen, gebouwbeheerders en onderwijspersoneel graag van dienst.

Probleem integraal aanpakken

Luchtreiniging heeft zeker een plaats in het totale plan van aanpak om klaslokalen een veilige omgeving te laten zijn waar de prestaties van leerlingen worden ondersteund, mede gezien de huidige COVID-19 pandemie. Luchtreiniging is vooral bedoeld voor het deactiveren van virussen en bacteriën ter voorkoming van verspreiding, de positie van (mobiele oplossingen) en hoeveel lucht er doorheen stroomt is wel bepalend voor de effectiviteit.

In het onderwijs is het onder controle houden van het CO₂-niveau in klaslokaal van zeer groot belang. Er is veel wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de (negatieve) invloed van een verhoogd CO₂-niveau op de leerprestaties, de conclusies van deze onderzoeken zijn algemeen geaccepteerd.

Bij een goed binnenklimaat op scholen moeten leerprestaties, comfort en veiligheid centraal staan. Naast (ruim) voldoende ventileren om de lucht fris en het CO₂-niveau laag te houden, eventueel aangevuld met luchtreiniging om virussen en bacteriën te deactiveren, zijn ook de ruimtetemperatuur en luchtvochtigheid een belangrijke parameter.

Ervaren specialist op het gebied van schoolventilatie

HC Groep heeft tientallen jaren ervaring met het realiseren van een optimaal binnenklimaat in klaslokalen. Ons portfolio omvat zowel lagere scholen, middelbare scholen als universiteiten, waarbij de projectspecifieke kenmerken en eisen altijd als uitgangspunt zijn gehanteerd. Omdat elk project om een eigen oplossing vraagt, bieden wij zowel centrale als decentrale ventilatiesystemen aan geschikt voor toepassing in nieuwbouw en bestaande schoolgebouwen.

Voor meer informatie verwijzen wij u naar: www.schoolventilatie.nl.

Vragen over schoolventilatie?

Wij helpen u graag verder!

Hebt u vragen over onze oplossingen en systemen op het gebied van schoolventilatie? Neem vrijblijvend contact met ons op!

HC Groep | Call to Action