.png)
'Binnenklimaatcheck controleert de comfortprestatie van jouw lokale klimaatinstallatie' - dit is de titel boven een recent persbericht op binnenklimaattechniek.nl. In deze blog post duiken we in deze eerste online tool en gaan we na of de uitkomst wel of niet realistisch is...
Verder valt er te lezen "Bij het ontwerp van een klimaatinstallatie is een opdrachtgever vaak afhankelijk van de expertise van adviseurs en architecten. De complexe samenhang tussen de systeemeigenschappen van de installatie aan de ene kant en de eigenschappen van de gevel aan de andere kant is moeilijk te doorgronden. Hierdoor heeft een opdrachtgever vaak onvoldoende informatie om zelf een weloverwogen conceptkeuze te maken en hiermee te sturen in het conceptueel gebouwontwerp. Daarom hebben TVVL en Binnenklimaat Nederland deze samenhang via twee tools inzichtelijk gemaakt. Vanaf vandaag is de eerste tool beschikbaar: www.binnenklimaatcheck.nl."
Via een paar eenvoudige kliks valt de online checktool te bereiken. Het volgende bericht is gepubliceerd:
"Op deze website bieden we je eenvoudige tools aan om de systeemkeuze van een klimaatinstallatie te controleren. De tools zijn opgesteld om enerzijds de comfortprestatie en anderzijds de energieprestatie van een klimaatinstallatie in een kantoorgebouw snel inzichtelijk te kunnen maken. Het gebruik en de gevel van het gebouw spelen hierbij een belangrijke rol. De tools hebben als doelstelling om een indicatie van de technische haalbaarheid van een gebouwontwerp te kunnen geven."
De tool werkt door een aantal referentieruimten aan te maken van een gebouw, inclusief gevel- en gebruiksgegevens. Hierna dient een keuze te worden gemaakt voor het type klimaatinstallatie dat lokaal geïnstalleerd is, waarna een voorspelling wordt gedaan van het comfortniveau op het gebied van luchtverversing, wintercomfort en zomercomfort. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de eisen uit het PvE Gezonde Kantoren 2021.
Als test hebben we een hoekruimte aangemaakt met informatie die voor een gemiddeld kantoorgebouw van toepassing is: hierbij gaan we uit van 60 m³/h verse lucht voor twee personen en klimaatplafonds als klimaatinstallatie.
Direct valt op dat je voor klimaatplafonds geen watertemperatuurtraject en/of beleggingspercentage van actieve plafonddelen kunt opgeven: beide cruciale waarden voor de uiteindelijke comfortparameters. Ook wordt er ook geen enkele vraag gesteld over de regeling, tevens een cruciale parameter voor het uiteindelijke comfort.
Als laatste valt op dat je voor diverse inputwaarden slechts kunt kiezen uit twee of drie voorgedefinieerde waarden die niet altijd voor elk project toepasbaar zijn.
Na opgave van de parameters worden vervolgens de resulaten gegeneerd, die tevens direct beschikbaar worden gesteld in de vorm van een PDF. De uitkomsten zijn als volgt:
De volgende aandachtspunten worden weergegeven:
Voorwaarden regelbaarheid ruimtetemperatuur
Als voorwaarde voor Wintercomfort klasse B en Zomercomfort klasse A is in het PvE Gezonde Kantoren 2021 een regelsnelheid van minimaal 1 ºC per half uur na verstelling gesteld. Met het klimaatconcept ‘Vloerverwarming/-koeling’ kan doorgaans niet aan deze eis worden voldaan, omdat de warmtecapaciteit van de vloer de reactiesnelheid beperkt.
Als voorwaarde voor Wintercomfort klasse B is in het PvE Gezonde Kantoren 2021 een temperatuursensor in de bedienunit met aantoonbare regelnauwkeurigheid +/- 1 ºC gesteld. Met het klimaatconcept ‘Radiatoren + topkoeling’ kan doorgaans niet aan deze eis worden voldaan, omdat de thermostaatkraan van de radiator een grote onnauwkeurigheid kent.
Als voorwaarde voor Zomercomfort klasse B is in het PvE Gezonde Kantoren 2021 een handmatige naregeling voor koeling op vertrekniveau omschreven. Het klimaatconcept ‘Radiatoren + topkoeling’ kent geen handmatige naregeling voor koeling op vertrekniveau, waardoor met dit concept niet aan deze voorwaarde kan worden voldaan.
Per klimaatconcept is in de tool een maximale ventilatievoud ingesteld, dit om een te hoge, voelbare luchtstroming in de leefzone te voorkomen. Bij overschrijding van deze maximale ventilatievoud wordt bij de keuze van het klimaatconcept de volgende waarschuwing afgegeven: "Let op: ventilatievoud is ongebruikelijk hoog voor dit systeem".
Ondanks dat er duidelijk voor een klimaatplafondsysteem is gekozen, blijken de uitkomsten te zijn gebaseerd op een geheel ander systeem, namelijk Radiatoren en topkoeling. Dit is echter niet goed af te lezen op de resultatenpagina, want daar staat namelijk wel klimaatplafonds vermeld.
De bruikbaarheid van deze online checktool is in onze ogen -mede door het zeer gelimiteerde aantal voorgedefinieerde keuzes- zeer beperkt. Daarnaast wordt er met cruciale parameters (zoals het watertemperatuurtraject en/of beleggingspercentage uit ons rekenvoorbeeld) geen rekening gehouden bij het oordeel over het uiteindelijke comfort van de opgevraagde binnenklimaatinstallatie.
Tot slot was de uitkomst van de uitgevoerde test volledig onjuist, doordat er systemen door elkaar zijn gehaald.
Een gedegen advies over de werking van een klimaatinstallatie bestaat uit meer dan alleen enkele voorgedefinieerde parameters. Kennis van de beoogde werking en ervaring met variabelen die deze werking kunnen beïnvloeden, vormen in onze ogen een cruciaal onderdeel van een eerlijk advies op maat.
Binnen de branche zijn voldoende specialisten aanwezig, die ondersteuning kunnen bieden bij de technische vraagstukken over klimaatinstallaties.
Adviseurs kunnen helpen bij het inventariseren van bestaande installaties en adviseren welke maatregelen gewenst en noodzakelijk zijn. Installateurs weten welke installaties er in het gebouw aanwezig zijn en kunnen helpen met de inventarisatie, verder kunnen deze de installaties op de gewenste waarden voor ventilatie en CO2 instellen en het benodigde onderhoud uitvoeren. Fabrikanten en leveranciers zijn de experts met betrekking tot de verschillende installatiecomponenten en -systemen en kunnen helpen bij het inventariseren van de bestaande installaties, advies geven over de benodigde (specialistische) maatregelen en helpen bij het voorlichten en instrueren van beheerders en gebruikers.
Om de markt te helpen met praktijkgerichte oplossingen met veel handelingsperspectief, heeft HC Groep Nubes Ventilatica ontwikkeld: een vijf stappenplan voor veilig en slim ventileren.
De vijf stappen omvatten alle aspecten die invloed hebben op ventilatieveiligheid. Dit wil zeggen niet alleen ventileren met verse buitenlucht, maar ook de kwaliteit van deze lucht en de toegevoerde hoeveelheid per persoon. Niet alleen de luchtkwaliteit monitoren, maar ook corrigerende acties uitvoeren wanneer deze onvoldoende is. Immers, elke ruimte en het bijbehorende gebruik is anders en wil in de loop der tijd wel eens wijzigen, dus ventileren op basis van de toepassing. Tot slot ervoor zorgen dat de maatregelen voor veilig ventileren niet tot gevolg hebben dat de ruimte niet meer comfortabel is, met alle negatieve gevolgen van dien.
De vijf stappen zijn:
1. Ventileren met verse buitenlucht
Gebruik om te ventileren zoveel als mogelijk verse buitenlucht, haal (filter) verontreinigingen uit de buitenlucht, alvorens deze het gebouw binnentreden en recirculeer zo weinig mogelijk 'gebruikte lucht' afkomstig uit het gebouw.
2. Voldoende ventilatielucht per persoon
Ventileer met voldoende verse buitenlucht om het welzijn te stimuleren en verontreinigingen te verdunnen en met de retourlucht af te voeren. De in het Bouwbesluit genoemde luchthoeveelheden zijn onvoldoende, advies is 50 tot 60 m³/h verse lucht per persoon.
3. Luchtkwaliteit bewaken
Buitenluchtkwaliteit monitoren en centraal filteren en reinigen. Binnenluchtkwaliteit continu monitoren, naast temperatuur en relatieve vochtigheid ook op CO2, fijnstof, Ozon en VOS’n, en op basis van gemeten afwijkingen corrigerende acties uitvoeren.
4. Toepassing specifiek ventileren
Ventilatielucht toevoeren met luchtverdeelapparatuur (zoals bijvoorbeeld VAV-units, toevoerroosters, eventueel gecombineerd met sensoren of een regeling) die specifiek is bedoeld voor de functie en het gebruik van de ruimte (kantoor, school, ziekenhuis, bioscoop, museum, laboratorium, et cetera).
5. Comfort niet vergeten
Een veilig binnenklimaat moet ook een comfortabel binnenklimaat zijn. Naast voldoende verse lucht is het belangrijk om ook de andere comfortparameters, namelijk luchttemperatuur, luchtsnelheid, luchtvochtigheid, persoonlijke beïnvloeding, (ver)licht(ing) en geluid, goed te regelen.
